Het belangrijkste verschil staat al in de titel: de een is hardhout (ipe) terwijl de ander eigenlijk een grassoort is. Hoe kan een grassoort dan toch ontzettend duurzaam zijn? Met heel veel energie (niet duurzaam) wordt bamboe aan elkaar in elkaar geperst en met lijm gelast (om precies te zijn: gevingerlast). Bamboe mag dan snel groeien en daardoor milieuvriendelijk zijn maar het productie proces is zeer milieu onvriendelijk. Alle voordelen en nadelen van ipe hardhout en bamboe vlonderplanken op een rij:
de verschillen ipe vlonderplanken met bamboe planken
- duurzaamheid. Bamboe is zeker niet duurzaam
- prijs. bamboe is duurder dan ipe
- onderhoud. bamboe vereist intensief onderhoud tegen scheuren, schimmel en houtrot
Duurzaamheid. Bamboe is zeker niet duurzaam
De allerbelangrijkste overweging om bamboe vlonderplanken te kopen is de duurzaamheid met de claim dat bamboe erg snel groeit en daardoor oneindig kan worden geproduceerd. Alle andere houtsoorten zijn dat niet. De valse conclusie is dan snel gemaakt: hout is niet duurzaam terwijl bamboe dat wel is. Hierdoor worden veel consumenten misleid bamboe te kopen die veelal net zo duur is als ipe of nog duurder. De productieketen van bamboe wordt express weggelaten in het verhaal want deze is zeker niet duurzaam.
Duurzaamheid bamboe in vergelijk met ipe hardhout
Duurzaam ipe hardhout
Gecertificeerd hout. Alle hout wat de EU binnenkomt is gecertificeerd, dat wilt zeggen afkomstig van een gecontroleerde kap. Deze kap is gecontroleerd omdat slechts een klein aantal bomen in een perceel mogen worden gekapt. 95 van de 100 bomen zijn te smal om vlonderplanken van te maken en worden sowieso al niet gekapt. Als de dikke boom is gekapt komt er ruimte en zonlicht vrij voor alle omliggende dunnere bomen. In een tropisch regenwoud is het open gat binnen enkele weken weer helemaal dicht gegroeid, dit gaat zeer snel.
Gaat de boskap dan stiekem toch niet meer bomen kappen is dan de vraag? Nee, want zoals gezegd zijn de meeste bomen ongeschikt voor vlonderplanken en ten tweede wordt er slechts een beperkte hoeveelheid certificaten vrijgegeven (gecontroleerde kap). Dit wordt (internationaal) in de gaten gehouden met satellieten en zonder certificaten kan er geen transport en zeker geen export plaats vinden. Elke plank die zich in de EU bevind is daardoor zonder enige twijfel duurzaam gekapt. Het bos mag dan voor een zeer lange tijd niet meer worden aangeraakt waardoor de smallere bomen uitgroeien tot dikke bomen. Hierdoor is een gecontroleerd bosbeheer zeer duurzaam omdat het tevens verboden is iets anders te doen zoals landbouw etc.
Duurzaamheid bamboe?
Het is waar dat bamboe snel groeit en dat wordt dan ook door alle aanbieders van bamboe als enige argument genoemd wat op duurzaam zou moeten duiden. De vraag is echter; waar komt al die bamboe opeens vandaan? Hiervoor zijn er in China percelen ‘vrij gemaakt’ ofwel bos gekapt net zoals voor palmolie, eucalyptus etc. Dit is dus zeker niet duurzaam.
Ten tweede moet de bamboe op een zeer intensieve manier worden bewerkt waar zeer veel CO2 bij vrijkomt. Bamboe groeit snel waardoor de dichtheid van het hout zeer laag is. Door de poriën van bamboe komt water en lucht naar binnen waardoor bamboe uitzet en krimpt en bij temperatuursverschillen gaat scheuren en bollen. Dit wordt ondervangen door een intensief productie proces waarbij de bamboe reepjes dwars op elkaar lijmt waardoor tegengestelde kranten ontstaan. Niettemin zijn er aldus sterke krachten wat bamboe ten alle tijden onstabieler maakt in vergelijk met een hardhout ipe. Dit proces wordt ook wel ‘vingerlassen’ genoemd. Hiervoor worden grote hoeveelheden milieu onvriendelijke niet duurzame lijm gebruikt. Daar bovenop is er ook nog een thermische variant (nog minder duurzaam productie proces) zodat er geen zwarte vlekken ontstaan en de vochtopname van deze plank sterk gereduceerd wordt. Verder wordt de meeste bamboe geolied verkocht. Dat is geen leuke service van de leverancier maar dat wijst op het kwetsbare karakter van bamboe. Namelijk, de poriën moeten worden gedicht en dit moet vaak worden gedaan. Bamboe vergt dus veel meer onderhoud dan ipe.
Conclusie: bamboe is zeker niet duurzaam door:
- kaalslag groeigebeid van de bamboe
- zeer intensief bewerkingsproces
- constante behandeling noodzakelijk met olie
Prijs. bamboe is duurder dan ipe
Bamboe groeit ontzettend snel (ongeveer een centimeter per dag). Bamboe groeit op een afgekapte stam gewoon verder zodat het bamboe bos oneindig kan produceren. Waarom is bamboe dan toch duur en zelfs duurder kan ipe?
Dit komt door het intensieve productieproces zoals hierboven beschreven. Bamboe wordt in repen gesneden en in elkaar geperst en vervolgens met lijm aan elkaar gelast. Dit kost allemaal ontzettend veel energie waar zeer veel CO2 bij vrij komt. Ook kost dit proces erg veel geld want het zeer veel productie processen die een normaal houtsoort niet heeft. Ook wordt bamboe in de meeste gevallen geolied verkocht om de porien dicht te houden. Open poriën zorgen ervoor dat water en vocht binnen in het hout kan komen waardoor het uitzet en krimpt bij wisselende temperaturen.
Conclusie: Bamboe is dus een inferieur houtsoort (eigenlijk is bamboe een grassoort) die met heel veel kunst en vliegwerk tot een vlonderplank verwerkt is. Dit kost veel werk, veel energie (dus niet duurzaam) en dus ook veel geld. Bamboe is daardoor duurder dan ipe
Onderhoud. Bamboe vereist een intensief onderhoud tegen scheuren, schimmel en houtrot
Bamboe wordt als duurzaam op de markt gezet ‘omdat het oneindig en snel groeit’. Dit heeft een prijs, namelijk een zeer kostbaar en vervuilend productie proces en een intensief onderhoud. Zonder onderhoud wordt de bamboe snel graterig, gaat scheuren en schimmelen en dus lelijk. Ipe daarentegen heeft een zeer fijne nerf die onmogelijk graterig kan worden zelfs als het nooit wordt onderhouden.
Doordat bamboe snel groeit is de dichtheid van de nerven zeer laag. Hierdoor zijn er veel poriën waardoor vocht en lucht naar binnen kunnen en dit zorgt voor uitzetten en vervormen. Dit wordt voorkomen door intensief de bamboe in de olie te zetten waardoor de poriën worden dicht gesmeerd. De dichtheid van ipe is zeer hoog waardoor de poriën zo ontzettend compact zijn dat er zonder olie vrijwel geen water of lucht naar binnen kan waardoor scheuren, schimmel en houtrot geen kans maken. Ipe heeft zich dan in de afgelopen tientallen jaren bewezen dat het een van de beste houtsoorten is die er op de markt te verkrijgen is.
Waarom bestaat bamboe vlonderplanken als zoveel aspecten negatief zijn?
Bamboe vlonderplanken is een variant op de composiet planken die van houtvezels zijn gemaakt. Ook hiervoor worden grote hoeveelheden lijm en energie gebruikt tijdens het productie proces. Zeker in het begin bij de markt introductie kwamen veel gebreken naar voren vooral door slechte lijm. Dit is later opgelost maar daardoor werden de composiet planken wel steeds duurder. Bamboe planken is een variant hierop met een goedkope grondstof als belangrijkste aanjager. Bamboe groeit snel en wordt daardoor in de markt gezet dat het duurzamer is maar dat is het dus zeker niet vanwege het intensieve productie proces. Het productie proces wordt er helaas niet bij verteld bij het aanprijzen van de bamboe vlonderplanken.